donderdag 5 juli 2012

LIBOR: Het verhaal achter het schandaal


 Wat is de LIBOR?

Voluit staat deze lettersoep voor London Interbank Offered Rate hetgeen we kunnen vertalen als de Londense rente tussen de banken. Plots is het wel heel duidelijk wat dit is. Banken lenen geld van elkaar en betalen hiervoor een rente. Het is altijd handig om te weten hoeveel rente de banken elkaar aanrekenen. Het zegt iets over het vertrouwen, over de kosten om te lenen en zoveel meer. Omdat één bank nooit representatief is heeft men een panel van banken in het leven geroepen. In totaal 16 banken geven iedere dag opnieuw door hoeveel interest ze moeten betalen op hun leningen. Dit gaat om leningen van één dag tot maximaal één jaar. Al de banken geven hun rente door en dan berekent Thomson Reuters hiermee de LIBOR. Ze doen dit door de vier hoogste en de vier laagste rentes te negeren en het gemiddelde van de rest te nemen. Dit publiceren ze iedere dag om elf uur Engelse tijd.
De LIBOR bestaat dus niet, er is een LIBOR per munt en per looptijd. 

Wat doet de LIBOR?

Banken halen normaal hun geld op bij spaarders, maar een bank heeft ook nood aan andere manieren van financieren. Vaak gaat dit om de korte termijn. Stel dat Bank A zijn rente op de spaarboekjes verlaagt en men dus ziet dat mensen geld afhaalt  dan kan deze bank niet snel alle uitstaande leningen gaan schrappen. De bank ziet dus zijn passiva kant van de balans een beetje dalen terwijl zijn activa gelijk blijft. De bank heeft dus nood aan een nieuwe bron van krediet en deze vinden ze bij elkaar op de interbankenmarkt.  De rente die een bank hierop betaald is dus belangrijk omdat dit een kost vormt voor de bank. Als een bank kan lenen van een andere bank aan 4% dan zal de bank geen lening geven aan een bedrijf of een particulier onder de 4%. Heel veel effecten bewegen dan ook mee met de LIBOR. Als de LIBOR stijgt dan stijgt de rente op deze effecten. De meeste particulieren lenen met een vaste rentevoet maar veel bedrijven halen geld op met als tarief de LIBOR plus een bepaald percentage. De bewegingen van de LIBOR zijn dan ook cruciaal voor deze bedrijven en allerlei andere afgeleide producten.

Wat ging er fout?

Het zijn banken die de LIBOR bepalen. Zij geven aan de berekenbaar door hoeveel rente ze betalen. De mensen van Barclays bellen iedere dag naar de mensen van Reuters met hun intrest, Reuters zelf heeft geen enkele mogelijkheid om deze informatie te controleren. Immers je buurman weet ook niet hoeveel rente je betaald. De traders, het zijn marktenzalen van de bank zelf die op de interbankenmarkt de leningen afsluiten, kunnen dus wat foefelen met de cijfers. Stel dat ze geleend hadden op drie maand aan 3,9% en men geeft door dat het ging om 3,7% dan zal daar geen haan om kraaien. Als iedere bank systematisch een halve percent liegt dan geeft de LIBOR geen correct beeld.

Waarom deed men dat?



Zoals al eens eerder uitgelegd is de gevraagde interest een berekening van allerlei kleinere interesten. Hierbij zit de inflatie, de winstmarges maar ook de risicopremie. Hoe meer risico de lening draagt hoe hoger de gevraagde intrest. Als de LIBOR piekt op 6% en meer wijst dit op wantrouwen tussen de banken. Als Barclays merkt dat ze veel interest moet betalen op zijn leningen, ongeacht de reden, is de kans groot dat dit mensen angstig maakt. Andere banken houden nauwlettend in het oog of de tegenpartij wel solvabel blijft. Een hoge rente kan wijzen op insolvabiliteit en dus problemen. Vanuit de bank zelf is er dus een zekere wil om altijd een lagere rente door te geven. Maar ook de overheid heeft hier schuld aan. De LIBOR drukt vertrouwen uit maar ook kansen. Bij een lage LIBOR zullen banken meer geneigd zijn om leningen uit te schrijven, immers de bank kan redelijk goedkoop de fondsen hiervoor verzamelen. Ook bedrijven die hun rente laten afhangen van de LIBOR zouden meer ademruimte krijgen bij een lage LIBOR. Zonder hier voor rechter te willen spelen, de kans dat de overheid druk heeft uitgeoefend op Barclays en andere banken om de gemelde rente zo laag mogelijk te houden is bestaande.


De LIBOR in werking 

  In de grafiek hiernaast staan al de banken die deel uitmaken van het panel. Ze hebben hier doorgegeven hoeveel interest ze moeten betalen op 3 maand om te lenen in dollar. De vier bovenste banken betalen het meest en worden genegeerd. De banken die het minst betalen worden ook genegeerd. Men berekent dan het gemiddelde met de overige 8 banken. In dit geval komt men dan uit op 2,7159%. Dit is dan ook de LIBOR die men publiceert om elf uur.



Read more ...