Beleggen oké, maar in wat?
Er zijn verschillende zaken en categorieën waarin je kunt beleggen. Er zijn de financiële zaken zoals aandelen, kasbons, obligaties of spaarrekeningen. Je hebt ook de materiële beleggingscategorieën zoals vastgoed en kunst. En ten laatste ook de tussencategorieën zoals trackers in grondstoffen. Zelf flessen wijn of de voetbalkunsten van je zoon zijn een potentiële beleggingscategorie.
Want wat is beleggen eigenlijk? Wel zeer simpel: geld dat je omzet in iets in de hoop er later meer geld uit te halen dan je erin hebt gestoken zonder dat je hierbij iets produceert. Als je dus een plank hout koopt en die omvormt tot een trein dan ben je aan het produceren, niet aan het beleggen. Laat je die plank hout liggen en verkoop je daarna diezelfde plank hout door met een meerwaarde dan beleg je. En geloof mij, tegenwoordig kan je beleggen in bossen en hout.
Er is natuurlijk een enorm verschil tussen al deze manieren van beleggingen. De stelregel is wel, voor mij toch, dat je alleen belegt met je eigen geld. Geen geleend geld, geen geld van je buren en al helemaal geen geld dat je niet hebt maar hoopt te krijgen. De vereist hoeveelheid geld en kennis verschilt natuurlijk ook per categorie. Je koopt sneller een aandeel dan een huis en het is niet omdat je alles weet van balansen dat je daarom de juiste fles wijn koopt. Het spreekt voor zich dat mijn kennis zich vooral beperkt tot aandelen en obligaties. Toch een poging tot synthese van de voor en nadelen van de populairste beleggingscategorieën.
Vastgoed
Een huis, het is iets wat we allemaal willen en wat we gek genoeg allemaal een goede investeringscategorie vinden. Een woordje uitleg. Je eigen huis is geen belegging, dat is een aankoop. Je hebt een huis nodig, punt. Je hebt ook een wagen nodig, je koopt die en indien je hem niet meer nodig hebt verkoop je hem. Dat is mogelijk omdat zulke goederen duurzaam zijn, ze gaan meestal langer mee dan je ze nodig hebt. Dus je eigen huis kopen is gewoon verstandig, het is geen vorm van beleggen. Het is het voldoen van een primaire behoefte op de meest economische manier. Je kan ook een huis huren, maar gek genoeg bestaat huren alleen voor huizen. Je huurt geen telefoon, een computer of een wasmachine. Je koopt dit soort zaken.Vastgoed als belegging is natuurlijk het kopen van een huis en er niet zelf in trekken. Het spreekt voor zich dat zoiets geld vereist, veel geld. En ook geduld. Je moet huurders zoeken, het huis verbouwen, af en toe eens gaan kijken of het er nog staat,…. Is het rendabel? Het is alvast niet dom. Een huis verhuren zorgt indien het goed gaat voor een stabiel inkomen. Wat met het kopen van het huis in de hoop er later meer voor te krijgen? Dat is speculeren, niet beleggen. Het is één van die vele idée fixe van de mens. Vastgoed stijgt altijd in waarde. Correct, vandaag is een huis duurder dan vroeger. Net als een brood. Belegt u ook in brood?
Nee, huizen stijgen normaal gezien mee met de inflatie, met de inkomsten uit arbeid en met de vraag en aanbodcyclus. Het is een feit dat de vraag naar huizen altijd hoog is. Maar er zit een maximum op. Mensen lenen nu reeds op dertig jaar om een huis te kunnen afbetalen. De limiet is bereikt in mijn ogen.
Kunst
Een lastige manier van investeren, want geen jaarlijks rendement in de vorm van huur of dividend. Je koopt een schilderij en in het beste geval vind je het mooi. Meestal zit het in een kluis. Is de beleggingsvorm die het meest op lange termijn werkt en die de factor geluk hoog in het vaandel draagt. Kunst is onvoorspelbaar, lastig en vereist enorm veel kennis en kapitaal. Indien u over dit alles beschikt, ga u gang. Voor de anderen, er zijn alternatieven genoeg.
Wijn/Champagne/Whisky
De nieuwe bubbel, woordspeling, volgens velen. Wijn heeft, zeker luxewijnen, een beter imago dan een pintje bier. Champagne zal altijd een kleiner aanbod dan de vraag kennen en Whisky is een hoogtechnologisch product. Allemaal argumenten pro een alsmaar stijgende prijs. Instapgrens is beperkter, flessen van 10.000 euro bijvoorbeeld, maar kennis is zeker ook vereist. Alsook een goede kelder. Heeft in mijn ogen slechts één voordeel, indien het slecht gaat kan u tenminste u verdriet nog ermee verdrinken. Indien u wilt inspelen op deze tendens raad ik wijnbouwers aan. U kan zelf een wijndomein kopen in Frankrijk, of een beursgenoteerde brouwer kopen. Zelfs flessen gaan uitzoeken op veilingen is toch vooral een hobby. Maar het is niet verkeerd om geld te verdienen met je hobby.
Grondstoffen
De beste beleggingen van iedere Belg is zijn zink in de dakgoot. Gevolgd door zijn oude koperen buizen diep onder de grond. Het beleggen in olie en metalen is lastig. Je kan moeilijk een gastanker gaan afhuren voor de kust. En niemand huurt een kluis om er zijn metaal in te stoppen. Inspelen op stijgende grondstoffen is dus het werkterrein van de trackers. Dit zijn dan weer financiële activa en behandelen we verderop
Goud
Aha, het blinkende metaal dat al eeuwen lang tot fascinatie werkt bij mensen. Voeg hierbij een diamant en je verleid iedere vrouw. En gek genoeg ook beleggers. Goud is nutteloos industrieel gezien, het zit in letterlijk niets buiten juwelen, en wordt ook niet meer gebruikt in het internationale muntensysteem. Vraag echter aan iedere mens wat beschermt tegen inflatie en men antwoord goud. Het idee dat we in tijden van oorlog plots met goud ons brood gaan betalen, of godbetert goud gaan eten, kan nog het best worden beschreven door een quote van de grootmeester. “It gets dug out of the ground in Africa, or someplace. Then we melt it down, dig another hole, bury it again and pay people to stand around guarding it. It has no utility. Anyone watching from Mars would be scratching their head.”
Afblijven indien je fundamenteel wilt beleggen. Indien je op trouwen staat, wacht dan nog maar enkele jaren met de ring te kopen. Tot deze bubbel over is.
Spaarrekeningen
Het meest klassieke antwoord op de vraag of iemand spaart. “Ja ik schrijf maandelijks zoveel over naar mijn spaarrekening.” Laat ons zeggen dat het een goed beging is. Vergelijkbaar met een toekomstig astronaut die op en neer springt op aarde. Je kan een trampoline kopen(lees: op zoek naar de bank met de beste spaarrente) maar in de hemel geraak je er nooit mee.
Toch vormt de spaarrekening de meest populaire manier van sparen, misschien vanwege de naam want het rendement kan het niet doen. Ligt standaard onder de inflatie, is nooit vast op lange termijn en brengt vaak nog wat rompslomp met zich mee. Een spaarrekening is echt noodzakelijk, iedereen zou er op zijn minst één moeten hebben. En er een bedrag op parkeren voor in geval van nood. Maar indien de meerderheid van je geld gewoon op een spaarrekening staat ben je structureel jezelf aan het verarmen. Iedere 100 euro vandaag geparkeerd op een gewone spaarrekening is volgend jaar ongeveer 102 euro. Misschien 102,5 euro indien je bank in een vrijgevige bui is. De inflatie is op dit moment 2,7% wat wilt zeggen dat iets dat vandaag 100 euro kost, volgend jaar 102,7 euro kost. U maakt verlies.Kasbons
Nog zo een klassieker. Wel ik heb niets tegen een kasbon, o verrassing, maar alleen indien de timing goed zit. Enkele jaren geleden waren er kasbons van 5% bruto te rapen, die zijn altijd interessant. Echter koop alleen kasbons op lange termijn indien het rendement hoger ligt dan de verwachte inflatie op de lange termijn. Korte termijn kasbons moeten na belastingen meer bieden dan een spaarrekening. Indien u echter geld wilt vastzetten kies dan voor obligaties.
Obligaties: Overheid en Bedrijven
Een obligatie is een kasbon maar dan niet uitgegeven door een spaarinstelling maar door ofwel een commercieel bedrijf ofwel een overheid ofwel iets semi publiek. Bij dat laatste denken we aan bedrijven als Aquafin, overheid noemen we staatsbon en al het andere zijn bedrijfsobligaties. Een woordje uitleg.
Bedrijfsobligaties komen tot stand wanneer een bedrijf geen geld wilt ophalen bij de bank, zoals u en ik dat doen, maar bij de mensen. Ze bieden een vaak zeer mooi rendement, u betaalt hierop roerende voorheffing trouwens, en een looptijd van enkele jaren. U krijgt jaarlijks uw rente, op het einde van de looptijd krijgt u de inleg terug. Een kasbon zonder kapitalisatie dus. Addertjes? Het bedrijf kan failliet gaan, dan heeft u meestal niet meer uw volledige inleg terug. Soms wordt een obligatie ook boven de terugbetalingcoupon uitgegeven. Stel, u krijgt na 5 jaar 1.000 euro terug maar u moest wel 1050 euro betalen voor die obligatie. Dan betaalde u dus 105% voor de obligatie. De rente wordt altijd op die 100% berekend.
Het echte risico is dus of het bedrijf niet failliet zal gaan. Laat me het zo stellen, de meeste bedrijven gaan niet failliet. Er zijn ratings voorzien voor obligaties maar dit is ook slechts een inschatting zoals de recente crisis bewijst. Zoek daarom altijd naar obligaties van bekende bedrijven met een zeker trackrecord. En een defensief ondernemersprofiel.
Voor staatsbons is het probleem anders. Zoals de Griekse crisis bewijst is er altijd de kans dat een land ten onder gaat. Dit heeft voor en nadelen. Sommige landen, zoals België, zullen normaal gezien niet failliet gaan maar moeten wel meer rente bieden dan landen die ook niet failliet zullen gaan zoals Duitsland. Dat maakt staatsbons interessant.
De regel dat de nettorendementen boven de lange termijn inflatie moeten liggen gaat hier weder om op.
Aandelen
U koopt een stuk van het bedrijf en hoopt dat dit stuk meer waard wordt. In tussentijd krijgt u een deel van de winsten van het bedrijf en inspraak. Het spreekt voor zich dat deze blog over aandelen zal gaan en daarom in de volgende lessen meer over deze investeringscategorie.
Talenten
De beste investeringscategorie ter wereld. Kijk er de lijst met grootverdienners maar op na. Bill Gates had een talent, net als Buffet. Mensen als Lady Gaga worden niet rijk omdat ze goed beleggen maar omdat ze investeren in hun talent. Niet iedere dochter zal een nieuwe Taylor Swift worden en ook niet iedere zoon is de nieuwe Christiano Ronaldo. Maar stimuleer jezelf en je kinderen om te ontdekken waarin ze goed zijn. Het eerste doel mag hierbij echt niet het geld zijn maar wel geluk. Onderwijs is nog zoiets, bespaar nooit op een diploma. De meest stabiele vorm van inkomen is nog altijd werk. Al de rest is aanvullend.
Laatste tip: Spreiding! Alles in aandelen is dom, alles op spaarrekeningen ook. Spreid en u zal blij zijn. Kasbons en de meeste obligaties zijn veilig. Spaarrekeningen zijn eigenlijk vooral spaarpotjes die snel ter beschikking moeten staan voor bijvoorbeeld een nieuwe wagen. Maar het heeft geen zin om daar hele fortuinen op te hebben staan. En zorg er vooral voor dat je nog gerust kan gaan slapen. Het heeft geen zin om nachtrust op te offeren voor dat procentje meer. Beleg verstandig en veilig.